سال 1966، برگزارکنندگان جایزهی هوگو، یعنی بزرگترین جایزهی علمیتخیلی و فانتزی جهان، تصمیم گرفتند ...
سال 1966، برگزارکنندگان جایزهی هوگو، یعنی بزرگترین جایزهی علمیتخیلی و فانتزی جهان، تصمیم گرفتند که برای اولین بار به بهترین مجموعهی تمام تاریخ جایزه بدهند (تا الان آخرین باری هم هست که چنین جایزهای دادهاند). مجموعهی تلماسهی و ارباب حلقهها هم نامزد دریافت این جایزه بودند. اما جایزه به سهگانهی «بنیاد» نوشتهی آیزاک آسیموف رسید. گویا خود آسیموف هم تعجب کرده بود که چرا تالکین این جایزه را نگرفته!
سهگانهی بنیاد داستانِ یک امپراتوری کهکشانگستر است و داستان علمی به نام «روانتاریخ». دانشمندی به نام هری سلدون و همکارانش علمی ریاضیپایه را پدید آوردهاند که کارش پیشبینی است، اما پیشبینی اتفاقاتی که برای مجموعهی جمعیتهای بشر در مقیاس کهکشانی رخ میدهد. این علم نمیتواند زندگی یک انسان یا تعداد کمی انسان را پیشبینی کند. به همین دلیل جمعیت بشر باید از حد خاصی بیشتر باشد؛ مثلاً وقتی بشر در سرتاسر کهکشان پخش شده باشد و جمعیتش تریلیونها یا کوآدریلیونها نفر است، میشود این علم را پدید آورد.
امپراتوری کهکشانی به مدت دوازدههزار سال بر بیست میلیون سیارهی انسان حکمرانی کرده. به نظر میرسد که در اوج شکوه و قدرتش است. اما هری سلدون میگوید که محاسباتش نشان میدهد این امپراتوری عظیم و قدرتمند بهزودی فرومیپاشد و یک دورهی سیهزارسالهی بیتمدنی و هرجومرج بر کهکشان حاکم میشود. طبق محاسبات هری سلدون دیگر دیر شده و نمیشود کاری کرد تا جلوی فروپاشی را گرفت. اما میشود دورهی سیهزارساله را کوتاه کرد و به هزار سال رساند. (نترسید! چیزی از قصه لو نرفته. همهی اینها را در همان چند صفحهی اول کتاب میخوانید.)
به طور خلاصه بنیاد داستانِ ساکنانِ سیارهای است به نام ترمینوس یا بنیاد برای حفظ سیارهشان زیرا ترمینوس/بنیاد کلید نجات امپراتوری است و بذری است که امپراتوری دوم کهکشانی از آن زاده میشود.
سهگانهی بنیاد کتابی «ژانرساز» بود و شیوهی روایت قصهاش تأثیر زیادی بر رمانهای بعدی خود گذاشت.